مراجع معظم تقلید
منبع:سایت معظم له
1ـ ولادت
ايشان ، در يك خانواده‌ي مذهبى، علمى، روحانى ديده به جهان گشود.
پدر وى ، حضرت آية الله العظمى حاج ملاّ احمد احمدى نجفي حايري يزدي ـ فرزند شهيد آخوند ملاّ حسين ، مقتول و مدفون در رواق حرم حضرت امام هادى و حضرت امام حسن عسكرى ، عليهما السلام ـ قدس سرهما ، از علما و آيات عظام و فقيهان صاحب نظر و مورد توجّه در نجف اشرف و كربلا و سامرّا ـ در بيش از نيم قرن گذشته ـ است . وي ، پس از هجرت به ايران در ناحيه‌ي يزد ، مشغول پژوهش و تدريس و مبارزه عليه رژيم ستم‌شاهي پهلوي شد .
مادر ايشان ، قدس سرها ، علويّه‌اي عالم و فاضل و متعبد ، و شخصيّتى صالح و قانع و نيك‌سيرت و اهل جهاد و مبارزه بود .
ايشان ، فرزند عالمِ زاهدِ مجاهد ، مرحوم حاج آقامير سيّد حسين صدرالسّاداتى (فخرالدّينى) ، قدس سره ـ از اوتاد و اخيار و علماى مبارز و ياران حضرت امام خمينى ، قدس سره ، از آغاز تا پايان عمر شريف‌شان ـ است .
حضرت آية الله العظمى احمدى فقيه ، بر اساس سيادت مادرشان ، به « حاج ميرزا محمد حسن » مشهورند .
البته در باره‌ي اجداد پدرشان نيز گفته شده كه آنان از سادات بوده‌اند و از بحرين به ايران تبعيد شده‌اند و يا مهاجرت كرده‌اند و براى رعايت مصالحى ، مانند حفظ جان‌شان ، عمامه‌ي سفيد بر سر بسته‌اند .
بستن عمامه‌ي سفيد نزد معصومان ، عليهم السلام ، مرسوم بوده است . نقل شده كه حضرت امام رضا ، عليه السلام ، براى نماز عيد فطر عمامه‌ي سفيد به سر مى‌بستند.
2 ـ آغاز تحصيل علوم دينى
ايشان ، تحصيل علوم دينى را در محضر پدر آغاز كرد . بعد از وفات ايشان ، او و برادر گرامي‌شان ، از عنايات مرحوم آية الله حاج شيخ غلام‌رضا فقيه يزدى خراسانى ، قدس سره ، بهره‌ي علمى و اخلاقى گرفتند .
اين استفاده‌ي علمى و اخلاقى و تربيتى و ارتباط حضورى تا زمان وفات مرحوم حاج شيخ غلام رضا يزدي ادامه داشته است . بر اين اساس ، در آغاز شخصيت‌پذيرى ، پس از پدر، دانش و تربيت از آن بزرگوار، در نفس نفيس اين نوبنيادان « كالنقش فى الحجر» ، ترسيم و تثبيت گرديد.
با لطف الهى، ايشان ، دروس سطح را نزد اساتيد معتبر و سابقه‌دار ، مانند حضرات آيات آية اللهى و علومى و شهيد صدوقى و طباطبايى سلطانى بروجردى و ... ، قدس سرهم ، تكميل كرد و با توفيق الهى، درس‌هاى خارج فقه و اصول را از محضر بسيارى از مراجع معظم تقليد سابق ـ كه در زمان حضرت آية اللّه العظمى بروجردى ، قدس سره ـ سِمَت تدريس خارج فقه و اصول را داشتند ، در حوزه هاى علميّه ، فرا گرفت .
بـرخي از آنان ، مراجعى مانند حضرات آيات عظام خوانسارى و بهبهانى و ميلانى ، قدس سرهم ، بودند كه دروس مجتهدان و مراجعى مانند حضرات آيات عظام آخوند خراسانى و صاحب عروة الوثقى و ميرزا محمدتقى شيرازى و شيخ الشريعة ، قدس سرهم ، را درك كرده بودند .
از ديگر اساتيد ايشان ، به حضرات آيات عظام گلپايگانى و اراكى و محقّق و فكور و حاج شيخ مرتضى حايرى و بهاءالدّينى و ميرزا هاشم آملى و ... ، قدس اسرارهم ، مي‌توان اشاره كرد .
حضرت ايشان ، علاوه بر فقه و اصول ، تفسير و حديث و عرفان و فلسفه و دانش رياضى و هيئت را ـ كه در علم فقه لازم است ـ در محضر وارستگانى مانند حضرات آيات عظام علاّمه طباطبايى و رفيعى قزوينى و شعرانى و حكيم الهى قمشه اى ، قدس سرهم ، فرا گرفتند.
3 ـ تحقيقات علمى
معظم له ، در زمان تحصيل و تدريس، در زمينه‌هاى فقه و اصول و فلسفه و كلام و ... تحقيقات علمي فراواني انجام دادند . وقتى بخشى از آن‌ها را حضرات اساتيدشان ملاحظه كردند ، هم در شخص و هم در آثار برازنده‌گي خاصي مشاهده كردند ، لذا فوق العاده تجليل و تكريم كردند و به تكميل آن‌ها ترغيب فرمودند .
اخيراً هم در جلسه‌اي فقهى كه به دستور حضرت امام ، رضوان‌الله عليه ، با حضور اعاظمى از محقّقان ، مانند خاتم يزدي و طاهر شمس ، قدس‌سرهما ، و ... تشكيل مى‌شد ، شركت فعّال همراه با ارائه‌ي نظريات علمى فقهى داشتند .
4 ـ كوشنده‌اي خسته‌گي‌ناپذير
در دوران تحصيل نيز هميشه با مراقبت و مواظبت ، طورى برنامه ريزى كرده بودند كه اوقات گـران‌بهاى خود را بهتر و كامل‌تر در تحقيق و فراگيرى علوم اسلامى ، خصوصاً فقه صرف كنند . ايشان ، گمشده‌ي خويش را در طول چندين سال تحصيل مداوم دريافتند ، لذا در فصل تابستان و يا تعطيلات حوزوى ، به مراكز و مناطق مختلف علمى دور، به صورت پيوسته و مستمر مسافرت مي‌كردند و با دريافت بهره‌هاى فراوان از مذاكرات علمى با اساتيد و فقيهان متخصّص ، مانند آيةالله العظمي ميلاني و حاج‌آقا رحيم ارباب و ... كه هر يك از نوابغ و نوادر عصر خود و از فقهاى عالى مقام و بقية السلف حوزه‌هاى علميّه‌ي نجف و قم و كربلا و سامرا، به شمار مى‌رفتند ، به مراتب علمى بالا و تقوايى والا رسيدند و در بهترين فرصت و با كوتاه‌ترين مدّت، بر نظريّات قوىّ و پُرمايه‌اى ، واقف شدند و بر مبانى خاصّى ، بويژه در منابع فقه ، دست يافتند و بر مبانى استنباطى ، به خوبى مسلّط شدند .
5 ـ ازدواج
در زمان تدريس، با اقدام شهيد محراب حضرت آيةاللّه صدوقى ، قدس سره ، پيش از انقلاب ـ با بانويى نيكوسرشت و اهل علم و از خانداني اصيل و مؤمن و مبارز ، يعني سركار خانم صفاتى ، دامت بركاتها ، ازدواج كردند .
سركار خانم صفاتي ، پيش از ازدواج ، مشغول تحصيل در حوزه‌ي علميه‌ي قم بودند و پس از ازدواج نيز به فراگير علوم اسلامي با جديت بيش‌تر ادامه دادند و با استفاده از درس‌هاي همسرش ، و تلاش فراوان و عبادت زياد ، با لطف الهي ، به درجه‌ي اجتهاد رسيدند و هم اكنون نيز به تربيت شاگردان و تأليف كتاب‌هاي فقهي و علمي و ... مشول‌اند .
بدين‌سان ، خانواده‌اي تشكيل شد كه علم دانش و تهذيب نفْس ، پايه‌ي آن بود .
6 ـ همگامى با امام خمينى ، قدس سره
معظّم له، از ابتداى نهضت اسلامى ، همواره با حضرت امام خمينى هم‌گام بودند و در تحقّق آرمان‌هاى ايشان، تلاشِ نيكو داشتند . در پي اين فعاليت سياسي به همراه همسرو بعضى از فرزندان‌شان از سوى ساواك دستگير و زندانى مى‌شوند .
براى تحكيم اهداف علمى و فقهى و خدمت به انقلاب اسلامى، فعاليّت ايشان بُعدِ تازه‌اى را به خود مى‌گيرد و به خارج از كشور مسافرت مى كنند و در كنار پير و مُرادشان ، حضرت امام خمينى مشغول خدمت مى‌گردند.
7 ـ در سنگر امام جمعه
با سرنگونى رژيم دو‌هزار و پانصد ساله‌ي شاهنشاهى، و با توجه به ضرورت هاى اوّل انقلاب، ايشان ، بعضى از امور نظام اسلامى را مانند امامت جمعه بر عهده گرفتند ، اما هيچ‌گاه از تحقيق و تدريس و تربيت شاگرد ، غفلت نكردند ، لذا پس از منصوب‌شدن به امامت جمعه‌ي بروجرد ، در مدرسـه‌ي بحـرالعلوم ـ كه مدّتى پايگاه مرحوم آية الله العظمى بروجردى ، قدس سره ، و ديگرفقيهان بوده ـ درس خارج فقه و اصول را شروع كردند و افاضلى از محضرشان استفاده بردند .
نيز بعضى از برنامه هاى فرهنگى و علمى انقلاب اسلامى را در ضمن امور علمى حوزه ، بر عهده مى‌گيرند .
8 ـ دفاع مقدس
در طول دفاع مقدس، حضرت ايشان براى انجام‌دادن برنامه هاى صحيح شرعى ، مانند برپايى مراسم تبيين دعا و زيارت و اقامه‌ي نماز جماعت ، بويژه امامت نماز جمعه در سنگر و رفع نيازهاى مادّى و معنوى جبهه ، كوشا بودند و حضور فعّال داشتند .
9 ـ حضور در دانشگاه
ايشان ، هم‌زمان با تدريس خارج فقه و اصول و علوم اسلامى در حوزه‌ي علميه‌ي قم ـ كه عمده اشتغال ايشان محسوب مى شود ـ مدتي در بعضى از دانشگاه‌ها تدريس داشتند. در اين مدّت، به سبب خُلق نيكوشان، مورد توجّه و علاقه‌ي بسيار دانشگاهيان ، بويژه دانشجويان قرار گرفتند . همينك نيز وي در ارتباط با اين قشر عظيم علمى فرهنگى است .
10 ـ تدريس و پرورش فضلا
معظّم له، چه پيش از پيروزى انقلاب اسلامى و چه پس از آن، همواره ، به عنوان يكى از اساتيد صاحب‌نظر و مبتكر و موفّق حوزه، مطرح بوده و هستند.
ايشان ، تاكنون توفيق پيدا كرده‌اند به تدريس خارج مباحث قرآنى ، بويژه احكام‌القرآن و چندين دوره اصول تفريعى و پاره‌اي از كتاب‌هاي فقهي با اشاره به مسائل جديد و مقايسه با قانون مدنى و عرفان و فلسفه و كلام و بعضى از مباحث هيئت بپردازند .
راهنمايى دانش‌پژوهان را به تحقيق و نوشتن جزوه‌ي درسى و برگزاري كنفرانس ، در مدرسه‌ي حقّانى و ... در ضمن برنامه‌هاى علمى ، مى توان از كارهاى ابتكارى معظم له در ضمن تدريس به شمار آورد . در نتيجه ، تدريس‌ها و تربيت‌ها و پرورش‌هاى مفيدى صورت گرفت كه ثمرات و نتايج بسيار نيكو به همراه داشت .
از جمله‌ي تلاش‌هاي ايشان در مقام استادي ، مراقبت ويژه از برخي از نخبگان حوزه بود كه اينك بعضى از آنان، به تدريس درس خارج و يا سطح مشغول‌اند و در بين آنان افرادى هستند كه به مقام اجتهاد و بلكه اِفتاء رسيده‌اند .
برخى از دست‌پرورده‌گان و شاگردان سابق ايشان نيز در سِمَت‌هايى مانند فقيه شوراى نگهبان يا عضو مجلس خبرگان رهبرى ، در خدمت به اسلام و انقلاب اسلامى و مردم مشغول‌اند .
11 ـ نظريه‌هاى فقهي جديد
بحمد اللّه تعالى، در فهم قرآن و احاديث ، آراء و نظرهاى اجتهادى ويژه‌اى از معظّم له در دست است كه تاكنون به اين گونه سابقه نداشته است ، مانند « درايت قرآنى » و « وراثت از قرآن » كه هر كدام چهارده محور را دنبال مى‌كند.
نيز در باب مسائل فقهى ، ابتكارات و راه‌حل‌هايى براى « مسائل مستحدثه و نوپيدا » ارائه كرده‌اند و در شعاع مسائل فقهى ، قواعد و ضوابط اصولى را به صورت « تفريعى و كاربردى » تبيين و تحليل كرده‌اند.
در تنظيم منابع و مدارك فقهى مانند « آيات الأحكام » و « احكام دستورى قرآن مجيد » و « علوم قرآنى » و « قواعد فقهى قرآنى » هم ابتكاراتي زيبا دارند و نيز طرحي جامع براي تنظيم و بررسي روايات ، به نام « أساس الأحكام الشّرعيّة و جامع أدلّتها » تدوين كرده‌اند .
12 ـ مقام اجتهاد و مرجعيت
با توجه به شوق سرشار و هوش فراوان و همّت بالا و با مشى قناعت و زهد در زندگى و رعايت تقوا و استقلال ، با تكميل مراتب علمى اجتهادى ، در ضمن بحث هاى قوىّ با فقيهان صاحب نظر در جلسات ويژه‌ي اعاظم ، به بالاترين درجه‌ي فقهى علمى حوزه ، يعنى « اجتهاد مطلق » رسيد .
رسيدن به اين مرتبه از اجتهاد ، پس از مطالعه‌ي آثار ايشان و مراودات علمي ، مورد گواهى بسيارى از فقها و علماى بزرگ وسابقه‌دار و صاحب فتوا در حوزه هاى علميّه‌ي نجف و قم و بعضى از مراكز ديگر قرار گرفته است .
13 ـ تأليفات
معظّم له ، علاوه بر توفيق تدريس، موفّق به نوشتن كتاب و رساله‌هاى علمى فراواني شده‌اند . اين نوشته‌ها بيش از صد عنوان است .
برخى از آثار چاپ‌شده‌ي ايشان ، چنين است :
1 ـ أحكام القرآن ( سلسله درس‌هاى دوره‌ي تخصصى علوم قرآن در حوزه‌ي علميّه‌ي قم ) .
اين كتاب ،به طورمحدود براى فضلا و طلاب و دانشجويان ،چاپ شده است .
2 ـ حاشيه بر مناسك شيخ اعظم انصاري ، قدس سره .
3 ـ حاشيه بر سراج العباد شيخ اعظم انصارى ، قدس سره .
4 ـ تعليقه بر بخشى از عروة الوثقى .
5 ـ حاشيه بر منتخب المسايل مرحوم سيّد طباطبايى يزدى ، قدس سره .
6 ـ مقدّمه و تعليق بر قاعده لاضرر مرحوم ميرزاى ناييني ، قدس سره
7 ـ حاشيه بر مناسك امام خمينى ، قدس سره .
8 ـ نيّت : راه هدايت ( شرح حديث بيستم از اربعين حضرت امام ) .
9 ـ رسالة في طلوع الفجر في الليالي المقمرة و...
10 ـ مجموعه اى از مباحث رجالى . اين مباحث در مجله‌ي كيهان انديشه چاپ شده است .
11 ـ مباحث متفرقه درباره‌ي مبانى كلمات حضرت امام .
12 ـ رساله‌ي اساس المسائل و الاحكام ( توضيح المسائل تحليلي )
